Obesitaschirurgie vermindert overgewicht door op de energiebalans in te spelen. Er zijn drie soorten ingrepen mogelijk:
- De voedselinname verminderen: een restrictieve procedure
- De voedselabsorptie of -vertering aanpassen: een malabsorptieve procedure
- De combinatie van beide: zowel een restrictieve als een malabsorptieve procedure
Restrictieve procedures
Restrictieve procedures hebben tot doel om sneller een verzadigd gevoel uit te lokken. Zodra we tijdens de maaltijd een voldaan gevoel ervaren, verdwijnt ons hongergevoel en eten we bijgevolg minder. De chirurg maakt een klein reservoir in het bovenste deel van de maag. Het reservoir met een capaciteit van ongeveer 15-30 ml is verbonden met de rest van de maag door middel van een kleine opening. Dankzij dit reservoir is er een verminderde inname van de hoeveelheid voedsel en ervaart de patiënt sneller een verzadigd gevoel. De vertering (absorptie) van het voedsel in het darmkanaal blijft ongewijzigd. Deze techniek vraagt een gemotiveerde patiënt, aangezien die zich moet aanpassen aan een nieuwe manier van eten: traag eten, goed kauwen en vet- of calorierijke dranken of tussendoortjes vermijden. De ingreep kan haar doel missen wanneer de patiënt deze richtlijnen niet opvolgt. Het maagreservoir en/of de vernauwing kan uitzetten, waardoor de energieopname toch te groot wordt.
Voorbeelden:
- Gastric banding of de aanpasbare maagband/maagring: de mate van restrictie is nadien aanpasbaar en de ingreep is omkeerbaar.
- Verticale gastroplastiek: de mate van restrictie is niet meer aanpasbaar en de ingreep is moeilijk omkeerbaar.
- Sleeve gastrectomie: deze ingreep is niet meer omkeerbaar.
Malabsorptieve procedures
Malabsorptieve procedures beïnvloeden de vertering, zodat het voedsel slecht verteerd en onvolledig geabsorbeerd wordt. De anatomie van de dunne darm wordt gewijzigd om de gal- en de pancreassappen zo af te leiden dat ze pas aan het eind van de dunne darm in contact komen met de ingenomen voedingsstoffen. Door de late vermenging van voedsel met gal- en pancreassappen wordt de opname van vetten en koolhydraten bemoeilijkt. De chirurg kan de lengte van de gemeenschappelijke darmlis wijzigen om de absorptiegraad van de proteïnen, vetten en vetoplosbare vitaminen aan te passen.
Voorbeelden:
- Biliopancreatische derivatie (BPD) of Scopinaro.
- Sleeve gastrectomie met duodenal switch: variant op de BPD waarbij de maag op een andere manier wordt verkleind.
Een combinatie van procedures
Bij de combinatie van restrictieve en malabsorptieve procedures wordt er ter hoogte van de overgang van de slokdarm naar de maag met hechtingsnieten een maagreservoir of voormaag gevormd (15 ml). De rest van de maag wordt niet weggenomen, maar volledig gesloten (met nietjes) en gescheiden van het bovenste deel van de maag. Dit deel behoudt zijn bloedvoorziening en blijft vitaal. Het kleine maagreservoir wordt rechtstreeks verbonden met een lagergelegen deel van de dunne darm, dat daarom wordt doorgesneden en helemaal naar boven wordt getrokken. Deze darmlis wordt dan op een lager punt opnieuw verbonden met de ‘originele’ dunne darm. Daardoor wordt de absorptie van voedingsstoffen in de twaalfvingerige darm afgesloten en start deze vertering bijgevolg pas een stuk verder in het darmtraject. De lengte van elk darmsegment kan variëren, om zo een lagere of hogere graad van malabsorptie te bepalen. De verbinding tussen het kleine maagreservoir en de opgetrokken dunne darm wordt, bewust, tamelijk nauw gemaakt. Dit zorgt, samen met het kleine volume van dit stukje maag, voor het restrictieve effect – waarschijnlijk het belangrijkste effect van deze ingreep.
Voorbeeld:
- Gastric bypass: deze ingreep wordt het meest uitgevoerd en wordt beschouwd als de gouden standaard op het vlak van duurzaam gewichtsverlies en behoud van levenskwaliteit.
Obesitas: de mogelijke ingrepen
Gastric bypass
Bij een gastric bypass of maagomleiding wordt voeding om de maag heen geleid. Het is een van de meest toegepaste operaties.
Gastric sleeve
Bij een gastric sleeve-operatie verwijdert de chirurg tot 80 procent van de maag uit het lichaam. Er blijft een smalle, buisvormige maag over.
Gastric banding
Bij gastric banding wordt er een elastische band geplaatst rond het bovenste deel van de maag om zo een kleine ‘voormaag’ te creëren. Deze ingreep is omkeerbaar.
Mogelijke risico’s bij een ingreep
Bariatrische heelkunde kan spectaculaire resultaten opleveren. Toch zijn er ook potentiële risico’s en complicaties, zoals bij alle chirurgische ingrepen het geval is.
Potentiële resultaten
Uw overgewicht verliezen is nog maar het begin. Wist u bijvoorbeeld dat gewichtsverlies een positieve invloed heeft op aandoeningen als astma, slaapapneu en depressie?
Dr. Yannick Nijs
Obesitas chirurgie
St-Michiel Europaziekenhuis
Linthoutstraat 150, 1040 Brussel
+32 470 588 537
+32 2 614 37 20