Het overkomt iedereen wel eens, een plots verlangen om te snacken. Die zak chips, een pak van je favoriete koeken in de kast, zoute nootjes… ze zijn toch zo verleidelijk. Hoog tijd om het fenomeen “cravings” grondig onder de loep te nemen. Wij geven het antwoord op de meestgestelde vragen.
Wat zijn cravings?
Cravings, ook wel food cravings genoemd, zijn een onstopbare hunkering naar iets van voeding. Naar wat je dan plots zo verlangt, is persoonlijk. De ene is verlekkerd op chocolade, de andere kan dan weer niet weerstaan aan zoute lekkernijen. Eén ding is vrijwel zeker: maar weinig mensen snakken naar een stukje komkommer.
De invloed van ons reptielenbrein
Om cravings goed te begrijpen moeten we even terug naar onze hersenen. Die bestaan uit 3 delen:
- Mensenbrein: rationeel denken
Ons mensenbrein, ook wel de neocortex genoemd, staat in voor ons zelfbewustzijn, logisch nadenken, leren, werken, probleemoplossend denken, doelen stellen… - Zoogdierenbrein: voelen
Ons limbisch systeem staat in voor onze gevoelens, emoties en sociale binding. - Reptielenbrein: reflexen
Ons reptielenbrein zorgt voor onze fight-flight-freeze reflex, beïnvloedt onze honger en dorst gevoelens en regelt onze hormonenspiegel.
Het is in het reptielenbrein, het oudste deel van ons brein, dat cravings zich ontwikkelen. Dit deel van de hersenen is gefocust op overleven. Het reageert instinctief en zonder controle. Voeding is altijd een belangrijk deel geweest van het menselijk overlevingsinstinct. Het is dan ook niet te verbazen dat ons reptielenbrein een belangrijke rol speelt in het ontstaan van cravings.
De verschillende soorten cravings
Restrictie cravings
Dit type cravings ontstaat vooral wanneer je een crashdieet volgt of voedingsgroepen volledig uit je eetpatroon uitsluit. Hoe meer we onszelf iets verbieden, hoe aantrekkelijker het wordt. Het is een menselijke reflex en spontaan beginnen watertanden bij de gedachte aan je “verboden vrucht” is niet uitzonderlijk.
Restrictieve diëten en cravings kunnen in sommige situaties gepaard gaan met eetbuien. Dat ene koekje wordt het volledige pak. Dat kleine kommetje chips wordt plots de hele zak. Om dit te vermijden is het belangrijk dat je je goed laat bijstaan door een voedingsdeskundige. Iemand die je begeleidt in jouw strijd met ongezonde eetgewoonten, je relatie met voeding en bijgevolg ook je gewicht.
Omgevingscravings
Ooit al gehoord van de term “extern eten”? Het is het fenomeen waarbij de geur of het zien van sommige producten automatisch zorgt voor een hunkering. Je rijdt voorbij een frituur en kan gewoon niet weerstaan aan de geur. Je gaat naar de bakker om een brood en laat je verleiden door de heerlijke geur van koffiekoeken. Het zijn stuk voor stuk voorbeelden van cravings die ontstaan uit omgevingsfactoren.
Gewoontecravings
Het lijkt onschuldig, maar gewoontecravings zijn niet eenvoudig om komaf mee te maken. Denk maar aan het dessertje dat je steevast na je avondeten naar binnenwerkt, de zak chips op vrijdagavond terwijl je tv kijkt of je bestelling bij de frituur die vrijwel altijd identiek is, ongeacht je hongergevoel. Het zijn cravings die voortvloeien uit een gewoonte waardoor je ernaar gaat snakken.
Zwangerschapscravings
Voor de ene zijn het augurken, de andere verlangt dag in dag uit naar pindakaas of zure matten. Het zijn vast de meest gekende klassiekers.
De oorzaak van zwangerschapscravings is echter nog steeds een groot vraagteken. Er werden al verschillende onderzoeken naar gedaan, maar een uitsluitend antwoord kwam er tot op vandaag nog niet. Sommige onderzoekers geloven dat het te maken heeft met waar je lichaam nood aan heeft. Bij een tekort aan zout, zou je hunkeren naar iets zout. Zo eenvoudig zou het kunnen zijn. Andere wetenschappers leggen de oorzaak bij het feit dat je lichaam harder moet werken en dus meer energie verbruikt.
Suikercravings
Een onverklaarbaar, intens verlangen naar zoet of suiker? Dan heb je te maken met een suikercraving. Op een dag krijgen we heel wat suiker binnen. Dat wordt duidelijk wanneer we alle etiketten van onze voedingsmiddelen analyseren. Want in tegenstelling tot wat we soms verwachten, zit suiker in veel producten verwerkt.
Zoutcravings
Naast zoet, kan je ook “craven” naar zoute producten. Soms wijst een zoutcraving op dorst. Een glas water drinken kan in sommige gevallen je craving dus doen afnemen. Sommige onderzoeken zien ook een verband met vermoeidheid. Weinig slaap zou het verlangen naar zout in de hand werken.
Omgaan met food cravings: onze tips!
#1 Ga mindful om met voeding
Mindful eten, het nieuwe buzz woord, maar daarom niet minder belangrijk. Door bewust om te gaan met onze voeding kunnen we cravings beter de baas. Maar wat betekent dat nu eigenlijk “mindful eten”? Het gaat om eten zonder afleidingen, weten wat je naar binnen speelt en waarom.
#2 Herken je triggers
Heb je vaak last van cravings? Wanneer cravings en emo-eten hand in hand gaan, kan het herkennen van wat je triggert een eerste stap zijn om hiermee om te gaan. Bewustwording valt niet te onderschatten. Je triggers herkennen, geeft je de kans om bewust keuzes te maken. Hunker je plots naar iets zoet omdat je getriggerd werd door een stresserende dag op het werk? Dan kan dit besef ervoor zorgen dat je je verlangen kan controleren. Zo kan je kiezen om er niet aan toe te geven. Of je kan bijvoorbeeld kiezen voor een zoet stuk fruit. Het is een proces met vallen en opstaan, maar de moeite waard om te trainen.
#3 Stel realistische doelen
Realistische doelen stellen, helpt ons veel verder vooruit dan onhaalbare doelen. Haalbare doelen zijn motiverend. Begin daarom met kleine aanpassingen en werk stap voor stap. Gemiddeld duurt het zo’n 66 dagen voor een nieuwe gewoonte volledig ingeburgerd is in je leven.
Door jezelf realistische doelen voor ogen te houden, verminder je de kans op het jojo-effect. Voor je jezelf in een nieuw dieet stort, vraag je best advies aan een professioneel diëtist.
Persoonlijk advies over food cravings
Meer informatie over cravings en de link met overgewicht
Struggle jij met obesitas en food cravings? Dan heb je baat bij persoonlijk voedingsadvies van een erkend diëtist. De strijd met obesitas is er één die we op vele fronten moeten aangaan. Je voeding is hier één van. Vraag advies aan onze voedingsdeskundigen.
