Het jojo-effect: de gevolgen & tips om het te voorkomen

Het jojo-effect is nefast voor onze gezondheid.

Het jojo-effect is al lang geen onbesproken onderwerp meer. En toch is het één van de vaakst voorkomende valkuilen tijdens het vermageren. Wij zetten de belangrijkste weetjes en nuttige tips om het jojo-effect te vermijden op een rij.

Hoe ontstaat het jojo-effect?

Het jojo-effect ontstaat tijdens het diëten. Zeker wanneer je erg streng dieet (lees: crashdieet of jezelf uithongeren) loop je extra risico om ten prooi te vallen aan dit fenomeen. Wanneer je plots extreem weinig calorieën consumeert, zal je lichaam reageren. En niet zoals jij dat zou willen. Je lichaam slaat in paniek en gaat in “survival modus”. Het probeert zichzelf te beschermen tijdens deze “crisis”. Want zo voelt het voor jouw lichaam aan. In plaats van de 2000 calorieën die de gemiddelde vrouw nodig heeft of de 2500 calorieën per dag die een man nodig heeft, krijgt jouw lichaam misschien zelfs minder dan 1200 calorieën per dag. Sommige crashdiëten beperken je zelfs tot maximum 900 calorieën. Je merkt het vast al: dat kan niet gezond zijn.

Je lichaam gaat vervolgens kost wat kost energie besparen. Met als gevolg dat je metabolisme daalt, je vetverbranding vertraagt én je lichaam voedingsstoffen sneller gaat omzetten naar vet. Met andere woorden, je lichaam werkt je tegen.

Bovendien pas je je eetgewoonten niet aan. Een crashdieet of een erg streng dieet (vaak met beperkingen) is een kortetermijnoplossing en belooft je dat je snel zal afvallen. Zelden resulteert het in een blijvend resultaat. Na het dieet schakelen de meeste mensen opnieuw over naar hun oorspronkelijke eetgewoontes. Jouw lichaam is op dit moment nog altijd in “survival modus” en transformeert je eten moeiteloos in vet. De kilo’s vliegen er in geen tijd weer bij en je bent weer bij af. Het jojo-effect in zijn volle glorie, met gewichtsschommelingen tot gevolg.

Wat zijn de gevaren van het jojo-effect?

Stress

Stress is één van de vele nadelen van jojoën. Het hele proces en de reactie van ons lichaam spreken boekdelen. Het jojo-effect bezorgt ons stress, zowel lichamelijk als mentaal.

Stress is één van de nadelen van het jojo-effect: zowel lichamelijk als mentaal.

Jojoën is het begin van een vicieuze cirkel. Stress heeft namelijk invloed op je gewicht. Stress zorgt voor een hormonale schommeling, die op zijn beurt invloed heeft op je gewicht. Stress brengt slapeloosheid met zich mee. Slaap is een essentieel onderdeel van vermageren. Zelfs onze vetcellen kunnen stress ervaren, waardoor ze juist meer vet gaan opslaan.

Ook mentale stress is een domper op je levenskwaliteit. De stress om te vermageren kan ons consumeren en dat is niet de bedoeling. Wil je iets aan je gewicht doen? Dat kan en mag, maar laat het je niet belemmeren om vandaag gelukkig te zijn.

Verlies van spieren

Tijdens het afslanken is het belangrijk aandacht te hebben voor onze spieren. Door te snel af te vallen en ons lichaam niet de nodige voedingsstoffen te geven, loop je het risico spiermassa te verliezen.

Spieren verbranden calorieën en vervullen een essentiële rol in de strijd tegen de kilo’s of gewoon in een gezonde levensstijl. Vaak wordt krachttraining verward met bodybuilding. Een spijtig misverstand, want de combinatie van cardiotraining en krachttraining kan je een enorme boost geven.

Slecht voor je gezondheid

Jojoën is nefast voor je gezondheid. Sommige onderzoeken bestempelen het jojo-effect zelfs als schadelijker voor je gezondheid dan een licht overgewicht. Ook het jojo-effect kan leiden tot een verhoogde bloeddruk, ontstekingen, hartaandoeningen en zelfs diabetes.

Dat zijn enkel de fysieke nadelen, want ook mentaal mist het jojo-effect zijn effect niet. Onderzoeken tonen aan dat mensen die terechtkomen in de vicieuze jojo-cirkel vaker te maken krijgen met depressie, eetstoornissen en een lager zelfbeeld.

Risico op eetbuien

Crashdiëten leiden regelmatig tot eetbuien. Je eet te weinig calorieën, je beperkt jezelf waardoor de cravings des te sterker worden en je uiteindelijk de controle verliest. Je eet vervolgens in korte tijd, heel veel. Eetbuien en het jojo-effect versterken elkaar in een vicieuze cirkel.

Het jojo-effect voorkomen: 5 tips

Tip 1 tegen het jojo-effect: zeg NEE tegen crashdiëten

Crashdiëten zijn geen langetermijnoplossing, zoveel is duidelijk. Wetenschappelijk onderzoek bevestigt dat crashdiëten ons lichaam meer kwaad doen dan goed. De negatieve spiraal waarbij je lichaam in “survival modus” gaat, is echt niet gezond.

Wil jij vermageren of heb je een ongezonde levensstijl? Dan hoef je geen toevlucht te zoeken in crashdiëten. In tegenstelling tot wat dergelijke diëten ons willen doen geloven, kan jij wel gezond zijn/worden en/of vermageren. Je hebt hier geen crashdieet voor nodig. Je hebt nood aan professionele begeleiding. Een diëtist kan je persoonlijk begeleiden en je helpen bij het bepalen van realistische doelen die je motiveren in plaats van demotiveren.

Tip 2 tegen het jojo-effect: ga gezonder eten

een goede verdeling van je bord kan het jojo-effect helpen tegengaan. Al te vaak horen we dat je minder moet eten. “Als je niet vermagert, dan eet je te veel calorieën”. Maar na het lezen van dit artikel, weet jij ondertussen beter. Ons lichaam is veel genuanceerder dan dat. Mogelijks is er iets anders aan de hand, misschien is je lichaam wel in zo’n “survival modus” gegaan. Daarom raden we aan om samen met een diëtist jouw persoonlijke situatie te bespreken.

We geven alvast mee dat “minder” niet het enige is. Met enkele kleine aanpassingen kan je op een eenvoudige manier je eetgewoonten gezonder maken:

Lees de verpakking
“Light” is niet noodzakelijk ook “gezond”. Sommige light producten bevatten extra suiker om de smaak te optimaliseren. In sommige light yoghurts zitten soms maar liefst 4 klontjes suiker.
Grotere portie groenten
Hoe jouw bord eruit ziet, is een goede start. Kies een grote portie groenten. Ze zijn gezond, zitten boordevol goede nutriënten en zijn belangrijk om een verzadigd gevoel te krijgen.
Vermijd kant-en-klare maaltijden
We willen zeker niet iedere kant-en-klare maaltijd over dezelfde kam scheren, maar over het algemeen bevatten deze te veel zout en zijn al heel wat vitaminen verloren gegaan in het proces.

Tip 3 tegen het jojo-effect: bewegen, bewegen, bewegen

Letten op je voeding is één ding, maar ook beweging speelt een rol om het jojo-effect te voorkomen. Voldoende beweging maakt deel uit van een gezonde levensstijl. Je hoeft niet elke dag uren in de fitness te vertoeven. Kies voor een combinatie waarbij je dagelijks een lichte activiteit doet zoals het nemen van de trap of naar de winkel wandelen. Voorzie daarnaast ook een vorm van matig actieve en heel actieve beweging. Hierbij is de combinatie van cardio– en krachttraining erg belangrijk.

Laat je ook voor je portie beweging begeleiden door een bewegingscoach of kinesist.

Meer informatie of persoonlijk advies over het behandelen van obesitas

Meer informatie over obesitas en het jojo-effect

Wil je meer weten over obesitas, onze behandelingen, ons team of onze werking? Heb je een andere vraag of bezorgdheid. Neem gerust contact met ons op. We helpen je graag vrijblijvend verder.

Maak hier jouw afspraak.