fbpx

Obesitas: een ziekte die behandeling nodig heeft

By maart 22, 2021Algemeen, Gezondheid

Obesitas is meer dan een verkeerde levensstijl. Het is een ziekte waarmee ernstige gezondheidsrisico’s gepaard gaan. Wat veroorzaakt zwaarlijvigheid? Hoe beïnvloedt het je gezondheid? En wat kan je ertegen doen? We geven je een antwoord op deze vragen en meer. 

Wat is obesitas? 

Obesitas of zwaarlijvigheid is een chronische aandoening waarbij er te veel vet aanwezig is in het lichaam. De hoeveelheid opgestapeld vet is zodanig groot, dat het gevaarlijk wordt voor je gezondheid.   

Wie lijdt aan obesitas, heeft geen ‘gezond gewicht’. Een ‘gezond gewicht’ is overigens geen subjectieve beoordeling, maar een maatstaf voor je gezondheid, gebaseerd op je lichaamsgewicht en je lengte. 

Als je meer weegt dan goed voor je is, en dus kampt met obesitas of zwaarlijvigheid, dan brengt dat tal van ernstige gezondheidsrisico’s met zich mee: van diabetes, kanker, hart- en vaatziekten tot zelfs vroegtijdige sterfte.  

In tegenstelling tot wat veel mensen denken, is obesitas niet enkel een kwestie van te veel eten, ongezond eten of te weinig bewegen. Het is een ziekte die behandeling nodig heeft. 

Wat bepaalt je gewicht? 

Je gewicht wordt bepaald door: 

  • De hoeveelheid calorieën die je inneemt: je voeding 
  • De hoeveelheid energie die je verbruikt: je stofwisseling en lichaamsbeweging

Als die twee factoren mooi in evenwicht zijn, en je dus (ongeveer) evenveel calorieën opneemt als je verbruikt, dan zal je waarschijnlijk een ‘gezond gewicht’ hebben. Is je energiebalans verstoord, dan is de kans groter dat je obesitas ontwikkelt.  

Maar er zijn nog andere factoren die obesitas kunnen veroorzaken. Daar komen we dadelijk op terug.   

Wat is het verschil tussen overgewicht en obesitas? 

We spreken van overgewicht zodra je een BMI hebt van meer dan 25. Je lichaam krijgt meer voedingsstoffen te verwerken dan je nodig hebt, en slaat het op als vetten. Dat heeft een negatief effect op je gezondheid. 

Als de gezondheidsrisico’s bij overgewicht al stijgen, doen ze dat zeker bij obesitas. Obesitas is immers een ernstige vorm van overgewicht die start bij een BMI vanaf 30. 

Hoe vaak komt obesitas voor in België? 

Obesitas komt in België steeds vaker voor. Uit de gezondheidsenquête die Sciensano, het federale onderzoekscentrum voor de volksgezondheid, in 2018 heeft gevoerd, blijkt dat de helft van de Belgische volwassen bevolking overgewicht heeft, en ruim 15% kampt met obesitas.  

Zwaarlijvigheid is dus een wijdverspreid probleem, maar dat betekent niet dat daardoor de gevolgen minder ernstig zijn.  

Hoe weet je of jij obesitas hebt? 

Om te weten of jij lijdt aan obesitas, en je gewicht een risico vormt voor je gezondheid, kan je in eerste instantie zelf twee eenvoudige methoden toepassen: 

  • je BMI berekenen 
  • je middelomtrek meten

Bereken je BMI 

Ken je je lichaamsgewicht en je lengte? Dan kan je je BMI, of de ‘Body Mass Index’ berekenen met deze formule: 

gewicht (kg) / (lengte (m) x lengte (m)) = BMI 

Of nog eenvoudiger: gebruik onze handige BMI-calculator. Je krijgt meteen te zien hoeveel je BMI bedraagt, en wat die waarde betekent. 

Concreet worden de BMI-waarden op deze manier ingedeeld: 

  • 40: ernstige zwaarlijvigheid of morbide obesitas 
  • 30-39,9: zwaarlijvigheid of obesitas 
  • 25-29,9: overgewicht 
  • 18,5-24,9: gezond gewicht 
  • < 18,5: ondergewicht 

Is je BMI hoger dan 25? Dan lijd je aan overgewicht. Bij een BMI vanaf 30 heb je te kampen met obesitas, en vanaf 40 met morbide obesitas. 

Meet je middelomtrek 

Door je middelomtrek te meten, krijg je een indicatie van de hoeveelheid vet die zich rond je buik en je organen bevindt. Wanneer moet je opletten? 

Mannen: 

  • vanaf een middelomtrek van 94 cm heb je een verhoogd risico op gezondheidsproblemen 
  • vanaf een middelomtrek van 102 cm heb je een sterk verhoogd risico

Vrouwen:  

  • vanaf een middelomtrek van 80 cm heb je een verhoogd risico op gezondheidsproblemen 
  • vanaf een middelomtrek van 88 cm heb je een sterk verhoogd risico

Wat als je cijfers te hoog zijn? 

Je BMI en je middelomtrek zijn een eerste aanwijzing om te weten of je gewicht nefast is voor je gezondheid en je moet afvallen om gezondheidsproblemen te vermijden. 

Maar om een nauwkeurige diagnose te stellen en de oorzaken te bepalen van je overgewicht, doe je altijd het beste een beroep op je arts of een multidisciplinair team gespecialiseerd in obesitasbehandeling. Zij zullen je persoonlijk begeleiden bij de stappen die je moet nemen om af te vallen. 

Wat zijn de oorzaken van obesitas? 

Er zijn meerdere factoren die een rol spelen bij de ontwikkeling van obesitas. Daarom wordt obesitas ook een ‘multifactoriële aandoening’ genoemd: een aandoening met verschillende oorzaken die elk in meer of mindere mate een invloed hebben op het overgewicht. 

Over het algemeen kan zwaarlijvigheid veroorzaakt worden door: 

  • aanleg 
  • lichaamsbouw 
  • voeding 
  • levensstijl 
  • een onderliggende ziekte 
  • je omgeving 
  • geneesmiddelen 
  • je genen 
  • je slaap 
  •  

Het is dus heel wat ingewikkelder dan te veel eten of te weinig bewegen. Dit filmpje toont duidelijk wat de oorzaken van obesitas zijn: 

Wat zijn de gevolgen van obesitas? 

Overgewicht en obesitas hebben heel wat negatieve gevolgen voor zowel je fysieke gezondheid als je mentale gezondheid. Het is belangrijk dat je je op tijd laat behandelen voor obesitas om ernstige gezondheidsproblemen te vermijden. 

Fysieke gevolgen van obesitas 

  • Kortere levensduur 
  • Hogere bloeddruk en cholesterol 
  • Suikerziekte (diabetes type 2) 
  • Hartaandoeningen (infarct, hartfalen) 
  • Longaandoeningen, slaapapneu 
  • Verhoogde kans op kanker 
  • Overbelasting van rug, wervelzuil en gewrichten 
  • Huidaandoeningen 
  • Leververvetting 
  • Reflux (zuurbrand) 

Mentale gevolgen van obesitas 

  • Depressie 
  • Negatief zelfbeeld 
  • Angststoornissen 
  • Psychoses  

Hoe kan je obesitas behandelen? 

Wat kan je zelf doen? 

Om zwaarlijvigheid te behandelen, neem je het beste eerst je voedingsgewoonten en je levensstijl onder de loep. Bewust gezonder eten en voldoende bewegen kunnen je helpen om af te vallen.  

Let wel op met zogenaamde ‘wonderdiëten’, zoals het Atkins-dieet of sapjeskuren. Die zullen je veelal niet helpen om blijvend te vermageren bij obesitas, en doen vaak meer slecht dan goed. 

Schakel liever de hulp in van een ervaren voedingsdeskundige om je te helpen een haalbaar voedingspatroon op te stellen. 

Hoe kan een multidisciplinair team je helpen? 

Omdat veel verschillende oorzaken leiden tot obesitas, is er geen standaard oplossing die voor iedereen werkt. Om een blijvend resultaat te hebben, langdurig gewichtsverlies en een verbeterde gezondheid, hebben veel patiënten baat bij een behandeling die inspeelt op die verschillende oorzaken. 

Daarom hebben we bij Obesity Centre Brussels een multidisciplinaire aanpak ontwikkeld om obesitas te behandelen. Onze aanpak bestaat uit: 

  1. Gedragstherapie 
  2. Een aangepast dieet 
  3. Medische behandelingen
  4. Chirurgie

Enkel als een verandering in eetgewoonten en levensstijl niet helpt om af te vallen, kan obesitaschirurgie noodzakelijk zijn om ernstige zwaarlijvigheid te behandelen. Met een gastric bypass, gastric sleeve of gastric banding lukt het je om een groot deel van je overgewicht te verliezen en – nog veel belangrijker – om de gezondheidsproblemen te verminderen. 

Meer informatie of persoonlijk advies over obesitaschirurgie? 

Wil je meer weten over de oorzaken van obesitas, de werking van ons multidisciplinaire team of welke behandeling voor jou geschikt is? Heb je een andere vraag of bezorgdheid? Stuur ons je vraag door via het contactformulier op onze website. We helpen je vrijblijvend verder.